HALLIWICK JAKO METODA
Halliwick to forma zajęć w wodzie wspierająca rozwój każdego człowieka, bez względu na jego problemy ruchowe, sensoryczne, psychiczne, emocjonalne lub inne albo gdy po prostu chcemy nauczyć się w sposób bezpieczny i zrozumiały korzystać z zabawy i relaksu w wodzie.
Najważniejszą zasadą zajęć prowadzonych w wodzie jest bezpieczeństwo zapewnione nie tylko przez opiekuna, ale przede wszystkim poprzez naukę bezpiecznych zachowań w wodzie, oswojenie z wodą, akceptację i polubienie jej. Dopiero wtedy gdy osoba czuje się bezpiecznie i pewnie w wodzie możliwe jest oczekiwanie rezultatów dalszych działań mających wpływ na wzrost umiejętności lub pomoc w rehabilitacji czy terapii.
Podczas zajęć nie stosujemy środków wypornościowych, które tylko zaburzają poczucie wody i własnego ciała. Dlatego podstawową zasadą jest znajomość tego, co mogę zrobić w wodzie, aby uzyskać zamierzony efekt: podskoczyć, zanurkować czy po prostu wyprostować się w pozycji pionowej, poziomej, a następnie na przykład popłynąć.
Dlaczego Halliwick?
Halliwick znosi ograniczenia dotyczące możliwości poruszania się w wodzie. Uczy właściwych i bezpiecznych zachowań w wodzie, rozumienia zachowania ciała w wodzie. Ponadto Halliwick to metoda, którą odpowiednio przygotowany terapeuta może wykorzystać podczas pracy nad następującymi celami:
- nauka bezpiecznych zachowań w wodzie
- nauka pływania
- wspomaganie terapii i rehabilitacji osób z trudnościami ruchowymi (osoby niepełnosprawne ruchowo)
- wspomaganie terapii i rehabilitacji osób z zaburzeniami neurologicznymi
- wspomaganie mowy poprzez wiele zabaw zwiększających umiejętności oddychania, poprawiających pracę aparatu mowy
- umiejętność relaksacji i zabawy między innymi dla osób ze spektrum autyzmu w tym z zespołem Aspergera
- przełamanie lęków, nie tylko lęku przed wodą
- poprawa w zaburzeniach integracji sensorycznej
- zwiększanie kontroli swoich emocji
- pokonywanie stanów depresyjnych
- poprawa samooceny
W czasie zajęć indywidualnych albo grupowych za każdym razem wykonujemy zabawy, aktywności, które mają na celu zrealizowanie wszystkich dziesięciu punktów, które są podstawą metody – jest to 10-cio punktowy program Halliwick obejmujący:
- Przystosowanie psychiczne
- Niezależność
- Kontrola rotacji poprzecznej
- Kontrola rotacji czołowej
- Kontrola rotacji wzdłużne
- Kontrola rotacji łączonych
- Wypór
- Równowaga w bezruchu
- Ślizg z turbulencjami
- Proste przemieszczanie się i podstawowy styl pływacki
Poza przystosowaniem psychicznym do warunków wodnych ważnym czynnikiem jest tutaj kontrola. Jest to istotne właśnie dla zapewnienia bezpieczeństwa i nabycia umiejętności zachowania w wodzie w różnych warunkach i w różnych płaszczyznach. Wszystkie wymienione elementy pojawiają się podczas każdego spotkania, a powtarzanie ćwiczeń (zabaw) i pilnowanie spójnej koncepcji daje szansę na rozwinięcie umiejętności niezbędnych do samodzielnego i bezpiecznego pływania lub poruszania się w wodzie.
Zajęcia w grupie dodatkowo motywują uczestników do działania, mogą też być uzupełniane o zajęcia indywidualne które mogą spełniać funkcje terapeutyczne.
JAK WYGLĄDAJĄ ZAJĘCIA metodą Halliwick?
Przygotowanie – znajomość potrzeb uczestnika
Zapoznanie się z potrzebami i ewentualnymi problemami uczestnika jest warunkiem dobrze zaplanowanych zajęć. Jeżeli terapeuta nie zna uczestnika musi znać podstawowe informacje na jego temat, które mogą być uzupełnione o bardziej szczegółowy wywiad, zwłaszcza w przypadku zajęć terapeutycznych.
Zazwyczaj to rodzic lub opiekun dziecka przygotowuje uczestnika do zajęć w szatni na pływalni i spotykamy się już przy brzegu płytkiego basenu.
Miejsce – zajęcia odbywają się zazwyczaj na pływalni krytej, w wodzie płytkiej, z czasem przechodzimy w głębsze miejsca. Zajęcia nie muszą odbywać się na pływalni, mogą odbywać się w bezpiecznych innych zbiornikach wodnych, jednak wtedy osoba prowadząca musi uwzględnić inne czynniki – zasolenie wody, fale, zmienne podłoże – co może być ułatwieniem lub utrudnieniem podczas zajęć. Temperatura wody powinna wynosić około 30-32 stopnie C.
Zajęcia grupowe
Zajęcia grupowe odbywają się dla grupy 5-6 uczestników z opiekunami. Podczas zabaw wykonywane są zabawy, zawody, konkursy. Stosuje się piosenki i zabawki od pływających żabek, poprzez flety wodne czy kapelusiki. Nie stosuje się środków wypornościowych.
Przebieg zajęć
- Rozpoczęcie – powitanie przy brzegu basenu, wspólne wejście do wody pod opieką osoby prowadzącej. Samo prawidłowe wejście do wody jest już elementem spotkania. Za każdym razem zajęcia rozpoczynają się i kończą w podobny sposób. W zależności od dnia uczestnik może inaczej zareagować, inaczej odczuwać wodę. Dlatego pierwszym punktem jest przywitanie się z wodą, wejście do wody w sposób bezpieczny i odpowiednie zmoczenie. Podczas tego etapu pojawiają się problemy sensoryczne lub emocjonalne, na które musimy odpowiednio reagować.
- Przeprowadzenie zajęć zgodnie z tematem i celem zaplanowanym przez osobę prowadzącą. Podczas każdego spotkania realizowane są wszystkie punkty koncepcji Halliwick. Wykorzystywane są piosenki, osoby uczestniczące zwracają się do siebie po imieniu, wykonywane są zabawy. Dzięki różnorodnym zabawom uczestnik ma możliwość zapoznania się z różną asekuracją, akceptuje też chwilową zmianę opiekuna, co jest krokiem do uzyskania samodzielności w wodzie.
- Zakończenie zajęć i wyjście z wody – tak jak wejście, również wyjście z wody jest elementem całego programu.
Zajęcia metodą Halliwick odbywają się w grupie, uzupełniane są w razie potrzeby o zajęcia indywidualne spełniające cele terapeutyczne.
Zajęcia indywidualne – Halliwick terapeutyczny
Niekiedy, z powodu różnych czynników nie mamy możliwości zaproponować uczestnikowi zajęć w grupie, lub korzystne jest rozszerzenie zajęć grupowych o zajęcia indywidualne albo prowadzenie zajęć o charakterze terapeutycznym. Podczas takich zajęć powtarzamy zabawy, ale z większą uwagą na możliwości pozytywnego oddziaływania wody na ciało uczestnika i zmian, jakie zachodzą. Dobrze jest w tym przypadku posiłkować się dodatkową wiedzą na temat oddziaływania wody na ciało człowieka, wspomagać elementami innych terapii.
Częstotliwość i czas zajęć
Zajęcia zazwyczaj odbywają się raz lub dwa razy w tygodniu, zajęcia grupowe trwają około 45 minut, indywidualne terapeutyczne od 30 do 45 minut.
Czynności organizacyjne
Udział w zajęciach grupowych bierze opiekun wraz z uczestnikiem, opiekun (najczęściej rodzic, ale może też być dorosłe rodzeństwo, bliska osoba, wolontariusz) przytrzymuje uczestnika podczas zajęć grupowych wykonując polecenia zgodnie z zaleceniami. Niekiedy osoba prowadząca demonstruje wykonanie zadania na uczestniku.
Podczas zajęć indywidualnych to osoba prowadząca podtrzymuje uczestnika i zapewnia wsparcie, nie ma potrzeby, aby opiekun uczetsniczył w zajęciach, ale jeżeli chce i jest to korzystne wykorzystuje się jego obecność.
Ważnym elementem organizacyjnym jest przestrzeganie regulaminu pływalni i regulaminu zajęć
OCENA ZDOBYTYCH UMIEJĘTNOŚCI
Umiejętności początkowe
Podczas pierwszych zajęć odnotowywane są umiejętności początkowe. W czasie trwania zajęć uczestnicy zdobywają umiejętności z różnych poziomów, łatwo jest je określić, a dla dzieci ciekawą formą oceny jest zdobycie odznaki i być może nawet udział w zawodach. Odznaki, jakie zdobywa się w metodzie są odzwierciedleniem umiejętności.
Odznaki Halliwick
Odznaka czerwona
- Wejście bez pomocy do wody z pozycji siedzącej do instruktora
- Dmuchanie plastikowego „kapelusza” (ze wsparciem z tyłu, jeśli potrzeba) przez 10 m
- Skoki kangura przez 10 m (wsparcie w zwykły sposób)
- Przejście z pozycji horyzontalnej do wertykalnej z minimalną pomocą
Odznaka żółta
- Wejście do wody i osiągnięcie stabilnej pozycji, bez pomocy
- Siad na dnie basenu lub zanurkowanie i kontrolowany wydech pod wodą
- Skoki kangura lub spacer przez 10m, bez pomocy
- Demonstracja rotacji łączonej – z pozycji wertykalnej do unoszenia się na plecach
- Rotacja wzdłużna w pozycji horyzontalnej w obie strony z minimalną pomocą
- Podniesienie przedmiotu z dna basenu, przynajmniej z 1m głębokości
- Unoszenie w wodzie w pozycji „grzybka” przez 3 sekundy.
Odznaka zielona
- Wejście do wody bez pomocy z pozycji siedzącej – głowa pierwsza
- Demonstracja bez pomocy: rotacji poprzecznej i rotacji łączonej
- Unoszenie się na wodzie w pozycji horyzontalnej (10s) lub „grzybek” (3s)
- Chodzenie w miejscu (60s, głęboka woda, bez pomocy rąk)
- Przyjęcie pozycji „grzybka”, instruktor zanurza pływaka na głębokość przynajmniej 1,2m lub pływak sam zanurza się, powrót na powierzchnię w pozycji „grzybka”, potem przejście do bezpiecznej pozycji do oddychania poprzez rotację wzdłużną
- Przepłynięcie 10m w jakikolwiek sposób
- Wyjście na brzeg basenu bez pomocy przy zawirowaniach wodnych lub, jeśli to nie jest możliwe z przyczyn niepełnosprawności fizycznej, przyjęcie bezpiecznej pozycji i oczekiwanie na asystę.
Testy
- Prośba o wykonanie zadania bez podawania szczegółów w jaki sposób.
- Pływak powinien zainicjować wykonywanie wymaganej aktywności.
- Pływak zawsze musi pokazać dobrą kontrolę oddychania.
- Wszystkie aktywności powinny być zademonstrowane w sposób kontrolowany i spokojny.
- Pływak powinien umieć wszystkie aktywności z poprzedniego poziomu i zademonstrować przynajmniej jedną.